เพ็ญแข รุ่งเรือง กิริยา สังข์ทองวิเศษ และกาญจนา เหลืองสุวาลัย. (2562). การขยายพันธุ์มะละกอ (Carica papaya L.) สายพันธุ์ฮอลแลนด์ในสภาพปลอดเชื้อ. วารสารแก่นเกษตร, 47(3): 459-466.

บทคัดย่อ: มะละกอ (Carica papaya L.) เป็นไม้ผลที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจของไทย และเป็นไม้ผลที่
มีเพศแยกต้น คือ ต้นเพศผู้ ต้นเพศเมีย และต้นสมบูรณ์เพศ โดยมะละกอต้นสมบูรณ์เพศจะให้ผลที่มีลักษณะ
ตรงตามความต้องการของผู้บริโภค คือ เนื ้อหนา เมล็ดน้อย โดยต้นมะละกอที่เพาะจากเมล็ดจะให้ต้นสมบูรณ์
เพศร้อยละ 70 และต้นเพศเมียร้อยละ 30 ซึ่งมีคำแนะนำในการปลูกมะละกอต้องทำการปลูกต้นกล้า 2 – 3 ต้น
ต่อหลุม เพื่อคัดเลือกให้ได้ต้นสมบูรณ์เพศ ทำให้เกษตรกรต้องปลูกต้นกล้ามะละกอจำนวนมาก สำหรับการ
ใช้เทคนิคเพาะเลี ้ยงเนื ้อเยื่อมะละกอ ทำให้สามารถผลิตต้นพันธุ์มะละกอที่มีลักษณะตรงตามพันธุ์เดิมและได้
ปริมาณมากในระยะเวลาอันรวดเร็ว ดังนั ้นการวิจัยครั ้งนี ้มีจึงวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของ NAA และ BA ใน
อาหารสูตร MS ต่อการเพาะเลี ้ยงเนื ้อเยื่อของมะละกอพันธุ์ฮอลแลนด์ โดยใช้ส่วนของตายอดอ่อนเพาะเลี ้ยงบน
อาหารสูตร MS ที่เติมสารละลาย naphthaleneacetic acid (NAA) ความเข้มข้น 0 – 0.20 มก./ล. ร่วมกับ benzyl
amino (BA) ความเข้มข้น 0 – 0.45 มก./ล. เพาะเลี ้ยงที่อุณหภูมิ 25 ± 2 oซ ในสภาพให้แสง 16 ชม./วัน เป็นเวลา
60 วัน พบว่า ความเข้มข้นของสารละลาย NAA ร่วมกับ BA ไม่มีอิทธิพลร่วมกันต่อการชักนำการเกิดยอดและ
ความยาวยอด (P > 0.05) แต่มีอิทธิพลร่วมกันในการชักนำการเกิดราก จำนวนราก ความยาวราก และจำนวน
ใบ (P < 0.01) โดยการใช้ NAA 0.10 มก./ล. ร่วมกับ BA 0.45 มก./ล. ให้จำนวนยอดมากที่สุดเท่ากับ 4.14 +
0.69 ยอด และ NAA 0.10 มก./ล. ร่วมกับ BA 0.15 มก./ล. ให้จำนวนรากมากที่สุดเท่ากับ 8.71 + 2.21 ราก
คำสำคัญ: การเพาะเลี ้ยงเนื ้อเยื่อ, มะละกอ, NAA, B