ภาพกราฟิกสไตล์ Doodle Art
ผศ.สุธาทิพย์ หอมสุวรรณ
สาขาวิชาครีเอทีพกราฟิก คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ BSRU
หลายคนอาจคุ้นเคยกับ “ภาพสไตล์ดูเดิ้ลอาร์ท (Doodle Art)” ภาพวาดที่เห็นเป็นลายเส้นขยุกขยิกแบบไม่ตั้งใจ หรือการวาดรูปไปตามอารมณ์ คล้ายคนใจลอยเวลาวาดภาพ หรืออาจเรียกได้ว่าเป็นการวาดภาพไปเรื่อยๆ โดยไม่มีวัตถุประสงค์แน่ชัด ภาพสไตล์ Doodle Art เป็นภาพวาดธรรมดาๆ ที่สามารถสร้างสรรค์ได้โดยการขีดเขียน ด้วยปากกา ดินสอ หรืออาจเป็นการสร้างสรรค์งานขึ้นมาจากโปรแกรมสำหรับสร้างงานออกแบบ หลายคนอาจมองข้ามภาพสไตล์ Doodle Art ซึ่งมีรูปแบบการวาดภาพที่ดูง่าย หรืออาจดูเป็นภาพนามธรรมไม่มีความหมาย แต่ก็มีบางอย่างที่สำคัญในภาพสไตล์ Doodle Art ที่สามารถสื่อสารความหมายต่างๆ ออกมาได้ และรูปแบบของงานสไตล์นี้ก็ดูมีเอกลักษณ์ น่าสนใจ และได้รับความนิยมในปัจจุบันเป็นอย่างมาก
งานสไตล์ Doodle Art นั้น อาจกล่าวได้ว่ามีประวัติที่ยาวนานจากการค้นพบหลักฐานภาพวาดในถ้ำที่ถูกค้นพบในอินโดนีเซีย นักโบราณคดีพบงานภาพซึ่งมีลักษณะเป็นเครื่องหมายสัญลักษณ์ เป็นลายเส้นซิกแซกวาดโดยบรรพบุรุษที่เก่าแก่ที่สุดของมนุษย์ ซึ่งถือได้ว่าเป็นภาพ Doodle Art ที่มีอายุมากกว่า 500,000 ปี ก่อนที่มนุษย์จะรู้จักกับตัวอักษรและงานเขียน ในอดีตได้ใช้ภาพวาดเป็นเครื่องมือในการบอกเล่าเรื่องราว ศิลปินมากมายใช้วิธีขีดเขียนลักษณะนี้ในการร่างแบบถ่ายทอดจินตนาการความคิดออกมาเป็นภาพวาดแบบง่ายๆ อาทิ ภาพวาดร่างแบบของ Leonardo da Vinci หลายภาพที่มีการวาดเป็นภาพสัญลักษณ์ (Iconic) อันแสดงให้เห็นถึงอัจฉริยะและความคิดสร้างสรรค์ที่อยู่เบื้องหลังสิ่งประดิษฐ์มากมาย ผ่านการขีดเขียนและภาพร่างในสมุดสเก็ตช์ของเขา (The History of The Doodle / Tracing a Doodle Timeline, n.d.)
กระแสการใช้งานภาพสไตล์ Doodle Art กำลังเติบโตขึ้นเรื่อยๆ ภาพสไตล์นี้ถูกใช้อย่างกว้างขวางในฐานะองค์ประกอบหนึ่งของงานออกแบบกราฟิก สามารถเห็นได้บนป้ายโฆษณา โฆษณาบนมือถือ โทรทัศน์ ฯลฯ ภาพสไตล์ Doodle Art มักถูกใช้เป็นองค์ประกอบหลักและองค์ประกอบเสริมในผลงานออกแบบต่างๆ ที่ต้องการสื่อความหมายที่ดูเป็นมิตร ผ่อนคลาย สนุกสนาน ทำให้ดูเป็นผลงานที่เข้าถึงได้ง่าย การที่ภาพสไตล์นี้ถูกนำมาใช้อย่างกว้างขวางนั้น ทำให้มีนักออกแบบสร้างสรรค์ภาพ Vector ด้วยลายเส้นง่ายๆ สไตล์ Doodle ในบางครั้งอาจเป็นเพียงลายเส้นขาวดำ หรืออาจใส่สีเพียงไม่กี่สี โดยนำเสนอไอเดียที่หลากหลาย สามารถสร้างรายได้จากผลงานภาพสไตล์ Doodle Art อย่างมากมาย ผ่านทางเว็บขายผลงานออกแบบซึ่งเป็นที่นิยมในปัจจุบัน
นอกจากที่ถูกนำมาใช้เป็นองค์ประกอบในงานออกแบบต่างๆ แล้วนั้น ผู้เชี่ยวชาญยังให้ข้อมูลว่าภาพสไตล์ Doodle Art เป็นสารไร้ถ้อยคำประเภทหนึ่ง (Non-verbal messages) ที่ถ่ายทอดความรู้สึกนึกคิด และการรับรู้ที่อยู่ในจิตใต้สำนึกของแต่ละคนออกมาเป็นรูปธรรม และถึงแม้การวาดรูป Doodle Art อาจจะดูเป็นเพียงกิจกรรมฆ่าเวลา สำหรับบุคคลทั่วไป แต่จริงๆ แล้ว กิจกรรมนี้จัดเป็นศิลปะบำบัดรูปแบบหนึ่ง ที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
1. ช่วยให้ผ่อนคลาย : จากงานวิจัยในปี ค.ศ. 2016 ซึ่งมีผู้เข้าร่วมเป็นนักศึกษา เจ้าหน้าที่ และอาจารย์ในมหาวิทยาลัยจำนวน 39 คน พบว่า หลังจากให้กลุ่มตัวอย่างทำงานศิลปะ ไม่ว่าจะเป็นศิลปะแสดงสัญลักษณ์ (Representation Art) ที่แสดงรูปลักษณะของคน สัตว์ และสิ่งอื่นๆ ในธรรมชาติ หรืองานศิลปะแบบ Doodle Art ผลคือ กลุ่มตัวอย่างกว่า 75% มีระดับของคอร์ติซอล (Cortisol) หรือฮอร์โมนเครียดในน้ำลายลดลง
2. ช่วยในเรื่องการควบคุมอารมณ์ : จากงานวิจัยของ Drexel University ประเทศสหรัฐอเมริกา ที่เผยแพร่ในปี ค.ศ. 2017 ทีมนักวิจัยได้ทำการทดสอบผลของการบริหารสมอง (Brain Activation) ด้วยการใช้รังสีอินฟราเรดระหว่างที่กลุ่มตัวอย่างกำลังทำกิจกรรมแสดงออกอย่างสร้างสรรค์ 3 แบบ ได้แก่ การระบายสี การวาด Doodle Art การวาดภาพด้วยมือเปล่า ผลปรากฏว่า กิจกรรมศิลปะทั้ง 3 รูปแบบส่งผลดีต่อสมองทั้งสิ้น แต่การวาด Doodle Art สามารถกระตุ้นการทำงานของสมองได้ดีที่สุด ทั้งยังช่วยปรับอารมณ์ให้เป็นปกติ และช่วยในการควบคุมพฤติกรรมเสพติดได้ด้วย
3. พัฒนาความจำและทำให้มีสมาธิมากขึ้น : จากงานวิจัยที่เผยแพร่ในวารสาร Applied Cognitive Psychology เมื่อปี ค.ศ. 2009 เผยว่า คนที่วาด Doodle Art สามารถจดจำข้อมูลในการประชุมหรือการเรียนได้ดีกว่าคนที่ไม่วาด นอกจากจะส่งผลดีด้านความจำแล้ว การวาด Doodle Art พร้อมทำกิจกรรมอื่นไปด้วย ยังทำให้สมองของต้องพยายามใช้ความสามารถในการรับรู้ให้มากขึ้น จึงส่งผลให้สามารถโฟกัสและมีสมาธิกับสิ่งที่ทำมากขึ้นตามไปด้วย (ดูเดิ้ลอาร์ท (Doodle Art) บำบัดความเครียดด้วยศิลปะ, มปป.)
ภาพสไตล์ Doodle Art นั้น แม้ว่าในอดีตอาจจะถูกมองข้ามว่าเป็นเพียงงานลายเส้นแบบร่างหรือการวาดรูปฆ่าเวลา ไม่มีวัตถุประสงค์การใช้งานที่ชัดเจน แต่ในปัจจุบันการวาดภาพสไตล์นี้เป็นที่นิยมอย่างกว้างขวาง นักออกแบบหรือศิลปินหลายคนสามารถสร้างรายได้อย่างมากมายจากภาพสไตล์ Doodle Art ที่มักจะถูกดาว์นโหลดไปใช้ประกอบในงานออกแบบต่างๆ เช่น งานสื่อนำเสนอ งานสื่อโฆษณา งานสื่อประชาสัมพันธ์ ฯลฯ นอกจากนี้การวาดรูปสไตล์นี้ยังเป็นคุณอย่างมากต่อการพัฒนาตนเอง อีกทั้งยังช่วยทำให้ผ่อนคลายจากความเครียดได้อีกด้วย
รายการอ้างอิง
มติชน อะคาเดมี. (มปป.). ดูเดิ้ลอาร์ท (Doodle Art) บำบัดความเครียดด้วยศิลปะ. https://www.matichonacademy.com/content/article_69029
Cassart. (n.d.). The History of The Doodle / Tracing a Doodle Timeline. https://www.cassart.co.uk/blog/the-history-of-the-doodler.htm
