เชื่อเหลือเกินว่า ร้อยละ 100 ของเด็กไทยถูกสอนว่าคำว่างานศพ ภาษาอังกฤษ คือ funeral แล้วเวลาเราจะไปร่วมพิธีสวดศพ/รดน้ำศพ ก็เลยชอบคิดเป็นภาษาอังกฤษว่า I’ll attend the funeral of…(someone). คำถามคือ มโนทัศน์แบบไหนจะผุดขึ้นมาในหัวของฝรั่งเมื่อได้ยินแบบนี้?
เราอาจต้องทำความเข้าใจกันก่อนว่า ฝรั่งเขาไม่ได้มีพิธีทางศาสนาเหมือนเรา แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง มันมีรายละเอียดบางอย่างที่อาจเป็นได้ทั้งคล้ายคลึงและมีความเฉพาะตัวแตกต่างกันออกไป
เมื่อพูดถึง Funeral ฝรั่งจะเข้าใจว่า คุณกำลังไปงานฝังศพ (Burial ceremony) หรือไม่ก็งานเผา (Cremation) ไปเลย เขาไม่รู้หรอกว่าต้องมีงานอาบน้ำศพและตั้งศพสวดพระอภิธรรม 3 วัน 5 วัน 7 วันเหมือนบ้านเรา
***ถ้าตั้งศพบุคคลสำคัญ เช่น ผู้นำทางการเมืองหรือพระมหากษัตริย์เพื่อให้ ปชช.เดินทางมาเคารพสักการะ แบบนั้นเรียกพิธี Lying-in-state***
แต่สิ่งที่เขามีคล้าย ๆ ของไทยเราก่อนพิธีฝังหรือพิธีฌาปณกิจ เรียกว่าเทียบเท่างานสวดศพที่เรามักไปนั่งฟังพระท่านสวดตอนหัวค่ำ ก็คือสิ่งที่เรียกว่า Wake … ใช่ค่ะ สะกดเหมือน wake ที่แปลว่า ปลุกให้ตื่นนั่นแหละค่ะ แต่คำนี้ทำหน้าที่เป็น noun หมายถึงพิธีระลึกถึงผู้ตายที่ญาติสนิทมิตรสหายของผู้ตายจะมารวมตัวกันเพื่อแสดงความเคารพศพ/ระลึกถึงผู้ตายก่อนวันงาน Funeral ซึ่งก่อนพิธีฝังจริง ตอนนั้นถึงจะมีบาทหลวงมาอ่านบทสวดประมาณว่า
‘We therefore commit this body to the ground, earth to earth, ashes to ashes, dust to dust; in sure and certain hope of the Resurrection to eternal life.’
(ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอมอบร่างกายของผู้ล่วงลับนี้ คืนสู่พื้นพิภพ จากดินสู่ดิน จากเถ้าสู่เถ้า จากธุลีสู่ธุลี ด้วยความเชื่อมั่นและปรารถนา ให้เขาได้บังเกิดใหม่ ในชีวิตนิรันดร)
ตัดภาพมาในส่วนของพิธีฝั่งไทยเรา คงหนีไม่พ้นขบวนรถบรรทุกศพแห่เวียนอุตรวรรตรอบเมรุ การทอดผ้าบังสกุล การวางดอกไม้จันทน์ การล้างหน้าศพด้วยน้ำมะพร้าว ฯลฯ
#ความเหมือนที่แตกต่าง
