ประเทศไทยได้เริ่มใช้น้ำมันไบโอดีเซลเชิงพาณิชย์ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2543 (ค.ศ. 2000) โดยเริ่มจากโครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดาและกองงานส่วนพระองค์ วังไกลกังวล หัวหิน ที่ทดลองใช้น้ำมันปาล์มเป็นเชื้อเพลิงสำหรับเครื่องยนต์ดีเซล ปัจจุบัน น้ำมันไบโอดีเซลในประเทศไทยผลิตจากน้ำมันปาล์มดิบ (Crude Palm Oil: CPO) เป็นหลัก หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการผลิตไบโอดีเซลเชิงพาณิชย์ในไทย ได้แก่ กรมธุรกิจพลังงาน ซึ่งมีการขึ้นทะเบียนโรงงานผลิตไบโอดีเซลเชิงพาณิชย์จำนวน 12 ราย โดยมีกำลังการผลิตรวม 6.52 ล้านลิตรต่อวัน
กระบวนการผลิตไบโอดีเซล
การผลิตไบโอดีเซลมีขั้นตอนหลัก ๆ ดังนี้:
การเตรียมน้ำมันพืชหรือไขมันสัตว์ โดยนำน้ำมันพืช (เช่น น้ำมันปาล์ม, น้ำมันถั่วเหลือง) หรือไขมันสัตว์มาผ่านกระบวนการกรองและทำความสะอาดเพื่อกำจัดสิ่งสกปรก
2. กระบวนการทรานส์เอสเทอริฟิเคชัน (Transesterification): น้ำมันพืชหรือไขมันสัตว์จะถูกผสมกับแอลกอฮอล์ (เช่น เมทานอล) และตัวเร่งปฏิกิริยา (เช่น โซเดียมไฮดรอกไซด์หรือโพแทสเซียมไฮดรอกไซด์) ส่วนผสมนี้จะถูกให้ความร้อนและคนเป็นระยะเวลาหนึ่งจนเกิดปฏิกิริยาเคมีที่เปลี่ยนไตรกลีเซอไรด์ในน้ำมันให้เป็นเมทิลเอสเทอร์ (ซึ่งเป็นส่วนประกอบหลักของไบโอดีเซล) และกลีเซอรอล (ผลพลอยได้ซึ่งสามารถใช้ทำเครื่องสำอางได้)
3. การแยกและทำความสะอาด: หลังจากปฏิกิริยาเสร็จสิ้น จะมีการแยกกลีเซอรอลออกจากไบโอดีเซล ไบโอดีเซลที่ได้จะถูกล้างด้วยน้ำเพื่อกำจัดสารตกค้างและทำให้บริสุทธิ์
4. การตรวจสอบคุณภาพ: ไบโอดีเซลที่ผลิตได้จะต้องผ่านการตรวจสอบคุณภาพตามมาตรฐานที่กำหนดเพื่อให้แน่ใจว่าสามารถใช้งานได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ
