ข้อสอบเขียนตอบประเภทความเรียง (Essay Test) หรือ ข้อสอบอัตนัย (Subjective Test) คือ ข้อสอบที่กําหนดประเด็นคําถามให้ผู้สอบเขียนบรรยายคําตอบจากความคิดของตนเอง มีจุดเด่นหลายประการ เช่น วัดความรู้ตามสภาพที่แท้จริงของผู้สอบได้ดีเพราะสิ่งที่ตอบมาจากความคิดที่อยู่ในสมองของผู้สอบเองไม่ได้ตอบจากตัวเลือกที่ข้อสอบกําหนดให้ คะแนนที่ได้จากการตรวจข้อสอบไม่มีความคลาดเคลื่อนจากการเดาคําตอบ เปิดโอกาสให้ผู้สอบแสดงความสามารถทางสมองระดับสูงได้ดี มีผลวิจัยยืนยันว่าการใช้ข้อสอบเขียนตอบช่วยให้ผู้เรียนเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่าข้อสอบแบบเลือกตอบ เพราะผู้เรียนจะให้ความสําคัญกับเนื้อหาที่เป็นมโนทัศน์สําคัญมากกว่ารายละเอียดที่ไม่จําเป็น นอกจากนั้นข้อสอบแบบเขียนตอบยังช่วยให้ครูผู้สอนมีโอกาสที่จะให้ข้อมูลป้อนกลับเกี่ยวกับความก้าวหน้า ความเข้าใจ และข้อบกพร่องของผู้เรียนอีกด้วย (Clay , 2001 : 38) หน่วยงานทางการศึกษาของไทยได้ให้ความสําคัญและสนับสนุนให้ครูอาจารย์นําข้อสอบแบบเขียนตอบมาใช้ในการปรับปรุงแก้ไขและส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียน แต่ถึงแม้ว่าแบบทดสอบความเรียงจะมีจุดเด่นที่สําคัญหลายประการ ก็มีจุดด้อยที่ต้องระมัดระวัง เช่น ไม่สามารถถามได้หลายข้อเนื่องจากผู้สอบต้องใช้เวลาในการคิดและเขียนตอบนานในขณะที่มีเวลาสอบจํากัด ตรวจให้คะแนนยาก ใช้เวลาตรวจนานกว่าข้อสอบประเภทอื่น อารมณ์ของผู้ตรวจ ความยุติธรรมของผู้ตรวจ ลายมือของผู้ตอบ และความสามารถในการใช้ภาษาของผู้ตอบยังมีอิทธิพลต่อความคลาดเคลื่อนของคะแนนอีกด้วย การออกข้อสอบและการตรวจข้อสอบประเภทความเรียงให้วัดความรู้ตามสภาพจริงของผู้สอบได้อย่างมีคุณภาพจึงต้องทําอย่างระมัดระวังโดยผู้ออกข้อสอบควรมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสิ่งต่อไปนี้ อ่านต่อ