การวางแผนหลักสูตรและการเรียนการสอนอยู่ในความสนใจอย่างมากในทุกระดับการศึกษา เพราะประกอบด้วยการกำหนดเป้าหมายการเรียนรู้ ขอบเขตและลำดับของเนื้อหาการเรียนการสอน ปฏิสัมพันธ์ของผู้เรียนกับเนื้อหา และวิธีการประเมินผลการเรียนรู้ เครื่องมือที่นำมาประยุกต์ในบริบทนี้จะต้องสนับสนุนการดึงความรู้ออกมาอย่างมีประสิทธิภาพ และการจัดการความรู้จากแหล่งทรัพยากร เช่น ตำราเรียน รายงาน ผู้เชี่ยวชาญ สังเขปการบรรยาย เป็นต้น เครื่องมือการวางแผนหลักสูตรจะต้องเตรียมสนับสนุนการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างองค์ประกอบเกี่ยวกับหลักสูตรการศึกษา (Allen, et al., 1993) ผังมโนทัศน์อำนวยความสะดวกในการเป็นตัวแทนของขอบเขตทางการศึกษา และสามารถประยุกต์เพื่อการวางแผนหลักสูตรหรือการเรียนการสอนในเรื่องใดเรื่องหนึ่งได้ (Coffey, et al., 2003 ; Novak, 1998, 2001) โดยทั่วไปแล้วผังมโนทัศน์จะช่วยในการพัฒนาและจัดการทั้งรายวิชาอย่างสมบูรณ์ แม้แต่ในการเตรียมบทเรียนโดยเฉพาะด้วยเช่นกัน (Zimmaro and Cawley, 1998) ซึ่งในบทความนี้จะนำเสนอการใช้ผังมโนทัศน์ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อการวางแผนหลักสูตรหรือการเรียนการสอนซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
ผังมโนทัศน์เพื่อการวางแผนหลักสูตรและการเรียนการสอน (Concept Mapping for Curriculum and Instructional Planning)
